Suçta Tekerrür Nedir? Mükerrir Ne Demektir?

Suçta tekerrür, failin önceden işlediği suç nedeniyle mahkum olmasına rağmen, belirli bir sürenin içinde yeniden suç işlemesidir. Suçta tekerrür olarak geçen bu durum TCK 58’de düzenlenmiştir. Tekerrür ile ilgili şartların gerçekleştiği durumlarda fail için mükerrir ile ilgili TCK 58 hükümleri uygulanır.

Mahkum olduğu suçtan dolayı yeniden aynı suçu işleyen faile mükerrir denilmektedir.

Hukukta Tekerrürün Amacı ve Niteliği

Tekerrür ile amaçlanan durum, ilk defa suç işleyen kimselerin bundan sonra yeni suçlar işlemesinin önüne geçebilmektir. Tekerrür hükümleri, failin suçu işleme durumuna göre -ilk kez suç işleyen ile tekrardan aynı suçu işleyen- farklı yaptırımlar öngörmüştür. 756 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda mükerririn daha fazla almasıyla ıslah edilmesi hedeflenirken 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda tekerrüre düşen fail yani mükerririn bu duruma yol açan faktörlerin önüne geçilmesini hedeflemektedir.

756 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda tekerrürün hukuki niteliği zamanla değişmiştir. 756 sayılı TCK’da tekerrürün hukuki niteliğine baktığımızda kusurluluğu artırıcı bir sebep olarak görüldüğünü görmekteyiz fakat 5237 sayılı TCK’da tekerürrün hukuki niteliği infaz süresini arttıran bir neden olarak karşımıza çıkmaktadır.

Tekerrür Hükümleri Hangi Koşullarda Uygulanabilir?

Tekerrüre ilişkin hükümler TCK madde 58’de düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre tekerrür hükümleri her suçluya uygulanamaz. Tekerrür hükümlerinin uygulanması için birtakım şartların sağlanması gerekmektedir. Tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için gerekli şartlar;

Kesinleşmiş bir ceza mahkumiyetinin bulunması, failin önceden işlemiş olduğu suçtan dolayı verilen hüküm kesinleştikten sonra yeni bir suçun işlenmesi durumunda tekerrür hükümleri uygulama alanı bulabilir. Failin ilk cezasının kesinleşmiş olması yeterlidir, infaz edilmiş olması gerekmemektedir.

Yeni bir suçun işlenmesi, işlenen önceki suç ile yeni işlenen suçun niteliklerinin aynı olması bir şart değildir. Önceki suçtan sonra belirli süre içerisinde yeni bir suç işlenmesi tekerrür hükümlerindeki bu şart için yeterlidir.

Yeni suçun belirtilen tekerrür süreleri içinde işlenmesi, failin işlediği suçtan sonra yeniden bir suç işleyerek tekerrür hükümlerine esas olması her zaman mümkün değildir. Tekerrür sayılabilmesi için önceki suçtan sonra belirtilen tekerrür süresi içinde yeni bir suçun gerçekleşmiş olması gerekmektedir.

İşlenen yeni suç sebebiyle hapis cezasına hükmedilmiş olması, tekerrür süresi içerisinde yeni işlenen suçtan ötürü hapis cezasına hükmedilmiş olması gerekmektedir.

Kesinleşmiş Hüküm Nedir?

Kesinleşmiş hüküm sanılanın aksine kişinin cezaevinde infazına başlamış olması değildir. Mahkeme kararının başka hukuk yolu kalmayacak şekilde kesinleştiği durumlar kesinleşmiş hüküm olarak kabul edilir.

Aşağıdaki durumlarda mahkemece verilen kararın kesinleştiği kabul edilebilir:

• Kanun yolunun kapalı olduğu ya da kanun yoluna süresi içinde başvurulmadığı durumlarda ilgili mahkemenin vermiş olduğu kararlar
• Alt derece mahkemelerinin verdiği kararlar temyiz edilmiş ise Yargıtay’ın vermiş olduğu onama kararı

Suçta Tekerrür Süreleri Nelerdir?

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 58. Maddesinde suçta tekerrür için süreler düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre önceden işlenen suçlardan dolayı;

• Beş yıldan fazla süreyle hapis cezasına mahkumiyet durumunda cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 5 yıl,
• Beş yıl da dahil olmak üzere beş yıldan daha az süreli hapis veya adli para cezasına mahkumiyet durumunda, cezanın infaz edildiği tarihten itibaren 3 yıl,

Geçtikten sonra fail hakkında tekerrür hükümleri uygulama alanı bulamaz.

İlk Suçta Verilen Cezanın Ertelenmesiyle Tekerrür Hükümleri Uygulanır Mı?

İlk suçtaki hükmün cezasının ertelenmesi hali zaten cezanın infazından koşullu olarak vazgeçilmesidir. Fail daha önce işlediği suç sebebiyle hakkında verilen hapis cezasının ertelenmesi durumunda denetimli serbestlik süresinin dolup dolmadığına bakmaksızın yeni bir suç işlemesiyle tekerrür hükümlerine tabi olmaktadır. Bununla birlikte fail denetim süresi içinde yeni bir suç işleyecek olursa hem ertelenen cezayı hem de tekerrüre ilişkin hükümlerin uygulanma alanı bulmasıyla verilen cezayı çekecektir.

Suçta Tekerrür ve Hükmün Açıklamasının Geri Bırakılması (HAGB)

HAGB Kararı verildikten sonraki 5 yıllık denetim süresi içerisinde kişi herhangi bir suç işlemeyerek ilgili denetim süresini tamamlar ve yükümlülüklerine uygun davranacak olursa hüküm kaldırılarak dava düşecektir. Bu durumda ilk suçtan verilen hüküm hukuk alanında yok hükmünde olacaktır. Kişi denetim süresini kendisinden istenildiği şekilde geçirmeyecek olursa ilk suçtan hüküm giyeceğinden tekerrüre ilişkin hükümler ikinci suçta uygulama alanı bulabilecektir.